Vào đúng 0h01 ngày 9/4 theo giờ Mỹ (tức 11h01 ngày 9/4 theo giờ Việt Nam), Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ đã chính thức thực thi các mức thuế quan mới theo lệnh Tổng thống Donald Trump đề ra. Đây được xem là bước ngoặt có tầm ảnh hưởng sâu rộng và thay đổi mang tính toàn diện nền kinh tế thế giới.

Thuế quan Hoa Kỳ: Mở ra cuộc chuyển hướng thương mại lớn nhất lịch sử thế giới

Ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức công bố các mức thuế quan áp dụng lên thị trường toàn cầu, điều này đã làm rung chuyển hệ thống thương mại của các nước. Các mức thuế quan mới của Mỹ đã gây ra nhiều sự xáo trộn trong ngành xuất nhập khẩu thế giới, ngay cả khi những nước ủng hộ tự do thương mại cũng phải đối mặt với áp lực chưa từng có.

Vì sau gọi quyết định tăng thuế này là “cuộc chuyển hướng thương mại lớn nhất lịch sử thế giới”? Hàng tỷ USD giá trị hàng xuất khẩu, những nguồn vốn định hướng vào thị trường Mỹ, nay đã phải chuyển hướng sang các thị trường khác. Năm 2024, thị trường Mỹ chiếm khoảng 15% tổng giá trị hàng nhập khẩu toàn cầu, điều quan trọng nhất là đã từ lâu, Mỹ chính là thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới, nhờ mức thuế nhập khẩu trung bình chỉ khoảng 3,3%.

Tuy nhiên ngày tháng tươi đẹp ấy giờ đây đã kết thúc. Hiện nay, Mỹ đã tăng mức thuế quan trung bình lên gấp 7 lần, đạt mức 22% và đây được xem là mức áp thuế cao nhất trong số các nền kinh tế lớn trên thế giới. Mặc dù các mức thuế “đối ứng” của Mỹ đã bị đình chỉ đối với hầu hết đất nước trừ Trung Quốc, song biện pháp này đã khiến Mỹ dựng nên “bức tường thuế quan” chưa từng trong lịch sử.

Mức thuế kỷ lục 245% đẩy căng thẳng Mỹ - Trung liên tục leo thang

Vào đêm 15/4 (theo giờ Việt Nam), Mỹ chính thức áp thuế lên tới 245% đối với hàng hóa xuất khẩu từ Trung Quốc, thể hiện động thái đáp trả các biện pháp trả đũa mới nhất từ Bắc Kinh.

Quan hệ thương mại giữa hai quốc gia này vốn đã căng thẳng từ năm 2018, điều này càng trở nên bùng nổ khi một lần nữa ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng. Theo tờ The Times of India, sau thông báo về mức thuế mà Trung Quốc nhận được từ Hoa Kỳ, đất nước này đã có những động thái đáp trả bằng việc yêu cầu các hãng hàng không trong nước ngừng mua máy bay Boeing mới - được xem là một đòn giáng trực tiếp vào ngành công nghiệp hàng không Mỹ. Tuy rằng trước đó, Mỹ đã áp thuế 145% đối với một số hàng hóa bên Trung. Trong tuyên bố chính thức, đại diện Nhà Trắng khẳng định việc mình tăng thuế với Trung Quốc lên tới 245% đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ là do các hành động trả đũa gần đây từ nước bạn, việc áp mức thuế quan này nhằm mục đích vì lý do an ninh.

Ngành thủy sản Việt Nam: Đối mặt thách thức để tìm kiếm cơ hội

Trong ngành nuôi trồng thủy sản, Trung Quốc được xem là “gã khổng lồ” với tổng sản lượng năm 2024 đạt mức 74,1 triệu tấn (tăng 4%). Tuy nhiên, trước những áp lực thuế quan từ Mỹ, Trung Quốc buộc phải tìm hướng đi mới để duy trì ngành xuất khẩu thủy sản ổn định, bao gồm việc đẩy mạnh thâm nhập vào các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc và EU - những nơi vốn cũng là thị trường trọng điểm của ngành xuất nhập khẩu thủy sản Việt Nam. Bên cạnh đó, có thể dự đoán được hướng đi của Trung đó là gửi thủy sản sang các nước khác trong khu vực để chế biến và gắn nhãn “Made in…”, nhằm né tránh thuế Mỹ. 

Trước bối cảnh đó, ngành thủy sản Việt Nam cần tận dụng nhu cầu ổn định từ thị trường tiêu dùng Mỹ để đẩy mạnh xuất khẩu tôm và cá tra. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nên cân nhắc phương án tăng cường xuất khẩu sang Mỹ, việc phát triển mối quan hệ tốt đẹp và thể hiện tinh thần đồng hành hợp tác lâu dài sẽ giúp ngành xuất khẩu thủy sản ở Việt Nam trở nên “dễ thở” với các mức thuế quan của Mỹ có thể công bố sắp tới. Bên cạnh đó, việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu cũng là điều cần thiết để thị trường xuất khẩu thủy sản Việt Nam tránh phụ thuộc vào các quốc gia mà Trung Quốc đang hướng tới việc phân bổ.  

Tạm kết: 

Việc Mỹ tăng thuế không chỉ là một bài toán khó với Trung Quốc mà còn mở ra một ván cờ thương mại mới cho toàn cầu. Với Việt Nam, đặc biệt trong ngành thủy sản thì đây là thời điểm thích hợp để nhìn nhận những thách thức, tìm kiếm các cơ hội và hướng đi để phát triển bền vững và ổn định. Linh hoạt và chủ động là giải pháp tốt nhất trong tình hình thương mại hiện nay.