Vào những năm gần đây, nghề nuôi tôm dường như đã và đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức từ những thay đổi phức tạp của điều kiện môi trường đến việc cơ sở hạ tầng vẫn chưa được đồng bộ, sản xuất còn manh mún và quy mô chưa đồng đều. Một trong những vấn đề được người nuôi đặc biệt quan tâm hiện nay chính là vấn đề lựa chọn chất lượng con giống, bởi đây là yếu tố gần như quyết định đến 50% sự thành bại của vụ nuôi. 

Để giúp bà con có thể an tâm và vững vàng mùa vụ hơn, Tomota sẽ chia sẻ một vài cách để người nuôi có thể chủ động và linh hoạt trong việc lựa chọn con giống chất lượng trước khi thả nuôi.

Chú trọng việc truy xuất nguồn gốc con giống

Đây là một trong những yếu tố quan trọng và cần thiết để người nuôi xác định nguồn gốc con giống mình nhập. Khi lựa chọn tôm giống cần biết rõ nguồn gốc con giống như thế nào, quy trình nuôi ra sao và thường cho ăn loại thức ăn gì. Người nuôi cần tập trung xác định nguồn tôm bố mẹ. Đối với tôm sú thường có nguồn gốc tôm biển, tôm nhập khẩu như tôm Moina, tôm Châu Phi, có trọng lượng từ 12-150 gram; ưu tiên tôm giao vĩ tự nhiên; hạn chế chọn tôm cho lột xác và cấy tinh để sinh sản nhiều lần. Đối với loài tôm thẻ chân trắng hạn chế không chọn tôm giống thả nuôi mà không biết rõ nguồn gốc tôm bố mẹ. Đây là yếu tố tiên quyết vì đối với tôm thẻ chân trắng, tôm bố mẹ được nuôi vỗ và cho sinh sản có thời gian không quá 04 tháng kể từ lúc nhập về trại sản xuất; có đầy đủ thức ăn tươi sống như dời, hàu, mực,.. Bên cạnh đó, cần biết rõ quy trình nuôi tôm giống nơi mình nhập. Tính từ ngày tôm đẻ đến giai đoạn P12 (tôm có kích thước 1,1 - 1,2cm) có thời gian từ 22- 25 ngày tùy vào nhiệt độ môi trường mà tôm phát triển bình thường. 

Chọn tôm giống phù hợp với loại hình nuôi

Mỗi hình thức nuôi tôm sẽ đòi hỏi những đặc điểm con giống khác nhau để thích nghi và phát triển tốt nhất. Với mô hình thâm canh hoặc siêu thâm canh, bà con nên ưu tiên chọn giống có sức tăng trưởng nhanh, chịu đựng tốt với mật độ dày, đồng thời có khả năng kháng bệnh cao, đặc biệt là các bệnh thường gặp như đốm trắng, hoại tử gan tụy (EMS), hay bệnh phân trắng.
Ngược lại, với mô hình quảng canh hoặc bán thâm canh, nên chọn giống sinh trưởng ổn định, thích nghi tốt với môi trường tự nhiên và biến động thời tiết.

Tôm giống khỏe không chỉ là con giống “đẹp mắt” mà phải thể hiện được sự linh hoạt trong điều kiện thực tế, đặc biệt khi môi trường nước có thể thay đổi nhanh chóng như trong mùa mưa bão vừa qua. Ngoài ra, bà con cũng nên chú ý kiểm tra các yếu tố như: tỷ lệ sống trong bể ương, tốc độ bắt mồi, khả năng phản ứng khi khuấy nước hoặc chiếu sáng.

Lựa chọn trại giống uy tín – Nền tảng cho vụ nuôi thành công

Khi lựa chọn con giống, việc tìm đến các trại giống có uy tín, quy trình sản xuất chuẩn hóa và minh bạch nguồn gốc là bước đi thông minh giúp bà con giảm thiểu rủi ro ngay từ đầu vụ. Tại Việt Nam, có thể kể đến một số trại giống uy tín được nhiều hộ nuôi và doanh nghiệp tin tưởng như Minh Phú Ninh Thuận, Thăng Long, Tuấn Hà, Đông Thành, Lộc Vàng, Nam Miền Trung, Kim Sa, Phát Thành Lộc và Bio Blue. Các đơn vị này đều áp dụng quy trình sản xuất khép kín, kiểm định nghiêm ngặt, và đặc biệt chú trọng đến công tác chọn lọc gen và chăm sóc tôm bố mẹ – yếu tố nền tảng để tạo ra đàn tôm giống chất lượng cao.

Ngoài ra, trong những năm gần đây, nhiều trại giống đã tiên phong ứng dụng công nghệ trong quy trình kiểm tra và đánh giá chất lượng con giống. Việc này giúp các đơn vị sản xuất chủ động theo dõi, phân tích và đánh giá các chỉ số quan trọng như chiều dài trung bình, độ đồng đều hay sự phân đàn của tôm giống. Nhờ đó, người nuôi và trại sản xuất có thể kiểm soát chất lượng ngay từ những khâu đầu tiên của chuỗi giá trị, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, đảm bảo đàn giống khỏe mạnh và đồng đều, tạo nền tảng vững chắc cho vụ nuôi thành công. 

Kỹ thuật kiểm tra con giống khỏe trước khi thả              

Sau khi đã lựa chọn được nguồn giống rõ ràng và đáng tin cậy, bước tiếp theo không thể bỏ qua chính là kiểm tra kỹ chất lượng tôm giống trước khi thả. Đây là giai đoạn quan trọng giúp người nuôi “chắc tay” ngay từ đầu vụ, bởi chỉ khi con giống thực sự khỏe mạnh, thích nghi tốt với môi trường mới thì cả hành trình nuôi sau đó mới có thể diễn ra thuận lợi và bền vững. Dưới đây là một số chỉ tiêu quan trọng cần quan sát kỹ gồm:

-Hình thái: Tôm đồng đều kích cỡ, vỏ bóng sạch, tỷ lệ phân đàn dưới 10%.

-Màu sắc: Cơ thể tôm tươi sáng, gan và đường ruột nhìn rõ, màu sắc đồng nhất.

-Đường ruột: To, thẳng, đầy thức ăn, co bóp đều.

-Gan tụy: To, rõ, gom gọn, màu nâu sẫm hoặc đen tùy thức ăn

-Hoạt động: Bơi nhanh, phản xạ tốt khi có tiếng động, bơi ngược dòng mặn 

-Sốc độ mặn: Sau khi thử sốc, tỷ lệ sống trên 90%

-Phản ứng sau thả: Tôm phân tán nhanh, bơi xuống đáy và thích nghi tốt

Trong thực tế, việc kiểm tra tôm giống chủ yếu dựa vào kinh nghiệm cá nhân nên đôi khi thiếu tính đồng nhất và dễ bỏ sót dấu hiệu bất thường về mầm bệnh. Với việc ứng dụng những giải pháp công nghệ của Tomota vào việc kiểm tra chất lượng con giống, Tomota S3T giúp người nuôi có thể chủ động đánh giá chính xác sức khỏe và độ đồng đều của tôm giống thông qua hệ thống cảm biến và xử lý hình ảnh tự động. Chỉ trong thời gian ngắn, thiết bị cung cấp dữ liệu trực quan thông qua kết nối Internet về mật độ, kích cỡ, màu sắc và chuyển động của đàn tôm giống, giúp phát hiện sớm những cá thể yếu hoặc dị hình. Nhờ đó, quá trình kiểm tra trở nên khoa học và chính xác hơn, giúp bà con an tâm thả giống khỏe – đều – chuẩn cho vụ nuôi sắp tới.

Tomota S3T -  Giải pháp thông minh hỗ trợ kiểm tra tôm giống khỏe 

Tomota S3T không chỉ là công cụ kiểm tra tôm giống, mà còn mang đến những giá trị thiết thực giúp người nuôi tối ưu hóa quy trình sản xuất từ bước đầu tiên:

- Xác định chính xác chiều dài trung bình và độ đồng đều của tôm giống, giúp chọn ra những lô giống chất lượng, đồng đều và khỏe mạnh.

 -Cung cấp thông tin cụ thể, biểu đồ trực quan, hỗ trợ người nuôi dễ dàng nắm bắt tình trạng đàn giống chỉ trong vài phút.

-Theo dõi và đánh giá chất lượng tôm giống hiệu quả, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh và những thiệt hại tiềm ẩn trong quá trình nuôi.

Nhờ đó, người nuôi có cơ sở dữ liệu đáng tin cậy để quyết định thả giống, nâng cao tỷ lệ sống và năng suất cho cả vụ nuôi.

Nhờ ứng dụng công nghệ trong kiểm tra con giống, người nuôi giờ đây có thể theo dõi và đánh giá chất lượng tôm một cách khoa học, chính xác và chủ động, thay vì hoàn toàn dựa vào cảm quan hay kinh nghiệm cá nhân. Việc này giúp bà con an tâm hơn, kiểm soát tốt đàn giống từ đầu vụ, tạo nền tảng vững chắc cho mùa vụ phát triển thuận lợi và đạt hiệu quả cao.